KalDer Türkiye Kalite Derneği Bursa Şubesi
E-Bülten

Toplam Kalite Bir Yaşam Biçimidir

2024
Sayı:262

Dr. Metin TEKCAN

KalDer Bursa Şubesi

Sağlıkta Kalite Uzmanlık Grubu Üyesi

BOSCH, İşyeri Hekimi

 

                                                         İşyerinde Stres

 

28 Nisan 2003 yılından beri Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO)  tarafından  dünya işçi/çalışan sağlığı ve güvenliği günü olarak ilan edildi..  Her yıl bu günde önemli bir konuyu uluslararası toplumun gündemine getirmeye başladı.  ILO 2016 için ana tema1 olarak iş yerlerinde stres’i gündeme aldı.  Hazırladığı bildiride iş yerlerinde stresin genel tanımlamasını da yapan ILO değişik ülkelerde ve bölgelerde yapılan çalışmalarda işe bağlı stres ve neden olduğu hastalıkların giderek arttığını bildirdi.  Örneğin Avrupa ülkelerinde en az 40 milyon çalışanın iş yerindeki stres ve buna bağlı hastalıklarla mücadele ettiğini vurgulandı.  Çalışanlar arasında işe gelememe nedenlerinin 5-6. sırasını stres ve ilişkili hastalıkların oluşturduğu belirtilen bildiride, ABD’de 2012’de çalışanların %12-16’sının değişik derecelerde stresin yol açtığı patolojilerden etkilendiğinin saptandığı kaydedildi. 

 

İş yerlerinde artan stres yükünün yol açtığı hastalıklardan en belirgin olanları aslında toplumda da en yaygın görülen hastalıklardır.  Bunların başında kalp-damar hastalıkları, kas-iskelet sistemi hastalıkları, tükenme sendromları(Karoshi), depresyon ve anksiyete, bunların yol açtığı intiharlar ön plana çıkmaktadır.  Bunlardaki artış kişilerde ciddi davranışsal değişikliklere yol açmakta, sağlığı tüketici alışkanlık ve bağımlılıkların artışına yol açmaktadır.  Bu davranışsal değişiklikler toplumda alkol tüketimi ve ilaç bağımlılığının, sigara tüketiminin artmasına neden olmaktadır.  Bunların sonucunda bir boş vermişlik oluşmakta, kişiler sağlıksız diyetlere yönelmekte, yetersiz fiziksel aktiviteler ve uyku sorunları oluşmaktadır.  Bu da strese bağlı hastalıkların daha da artışına yol açmaktadır.

 

                       

 

Çalışma yaşamında iş ve yaşam arasındaki dengenin giderek bozulması, öbür taraftan artan işsizlik nedeniyle işini kaybetme korkusu vb faktörlerin stresi ve bağlı hastalıkları arttırıcı unsur olduğu da ILO tarafından ifade edilmiştir.  Stres yoğunluğundaki artışın üretkenliğin azalmasına dolayısıyla ekonomiye yükün artışına absentteeism (işe gelmeme), presenteeism (hasta olduğu halde işinin başında olma durumu)’e yol açtığı bunun da işe motivasyonda azalma, sık bölüm değiştirme, performansta düşme şeklinde sosyal yaşamdaki olumsuzluklara yansıdığı vurgulanmıştır.

 

ILO 2010 yılında stres ve bağlı hastalıkları da “meslek hastalıkları listeleri”ne dahil etmiştir.  Avrupa Birliği ülkelerinde stres ve bağlı hastalıkların tüm işe bağlı hastalıkların 3-4. sırasında bulunduğu son Eurostat istatistiklerine2 de yansımıştır. Stres ve bağlı hastalıklar “teorik olarak” bizim istatistiklere de yansımaya başladı.Ülkemizde TÜİK’in Ocak 2014’de yayınladığı raporda; “ülkemizde çalışanların %20’sinde stres, depresyon veya anksiyete sorunlarına maruz kaldığı belirlenmiştir”. denilmektedir.

Geri