Ekonominin Kalbi Bursa

Bursa, ülke ekonomimizin lokomotif şehirlerden birisi. Uzun yıllardır otomotiv, makine, tekstil, meyve-sebzecilik ve daha pek çok alanda önemli üretim ve istihdam kapasitesine sahip kurumları bünyesinde bulunduruyor. Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) kısa bir süre önce kent ekonomisine ışık tutan ‘Bursa İlk 250 Büyük Firma Araştırması’nın 2014 yılı sonuçlarını açıkladı. BTSO Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Burkay tarafından kamuoyu ile paylaşılan tabloya göre; Bursa İlk 250 Büyük Firma Araştırması’nda ciro büyüklüğüne göre ilk 10’a giren firmalar sırasıyla; Oyak Renault, Tofaş, Bosch, Borçelik, Sütaş, Bursa Eczacılar Kooperatifi, Türk Prysmian, Özdilek, Asil Çelik, Componenta oldu.

İlk 10’da yer alan kurumlarımızın KalDer üyeleri arasında yer almasından kendi payımıza bizler de ayrıca gurur duyuyoruz. Bursa ve sanayisinin bugünlere ulaşan başarısı tesadüf değil. Yıllar içerisinde istikralı bir şekilde sürdürülen ve geliştirilen vizyoner iş hayatı, Bursa’nın adını bugün dünyada duyurmaya devam ettirmektedir. Bursa aynı zamanda gelişmiş sosyo-ekonomik yapısı ile göç almayı sürdürmektedir. Geçmişe yönelik kısa bir yolculukla Bursa’nın ekonomik tarihini tekrar hatırlamak bugünkü başarısının adımlarını bizlere gösterecektir:  

• 1502 yılında Bursa’da 1000 civarında dokuma tezgahı bulunuyordu.
• 1514’te Yavuz Sultan Selim Çaldıran Seferi sonrasında İran’dan ipek girişini yasaklayınca Bursalı dokumacılar hammadde bulmakta zorlanmış ve ipek ticareti azalmıştır. 10 yıl süren bu yasak nedeniyle ipek gizli şekilde alınmaya başlanmıştır.
• 1640 yılında Evliya Çelebi Bursa’ya geldiğinde “Bursa’nın ticari hayatının kalbi kapalı çarşıdır. Hepsi  9000 dükkandır, o kadar kıymetli mücevherler, kapkaçak vardır ki dillerle tarif olunamaz” diye anlatır.
• Bursa’da ipek böceği yetiştiriciliği 16. yy’dan sonra başlamıştır.
• 17. yy’da Bursa’da ipek dışında et ve süt ürünlerinde de gelişme oldu. 17. yy sonunda Bursa’da kırsal alanda bulunan 18 ağıl şehir pazarının et ve süt ürünlerini temin ediyordu.
• İpekçiliğin gelişimine katkı  sağlanması için 1844 yılında bir Fransız usta tarafından 50 kişiye yeni teknikler eğitimi verilmiştir.
• Türkiye’nin ilk suni ipek fabrikası 1 Şubat 1938’de Gemlik’te açılmıştır.
• Dönemin Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk tarafından 2 Şubat 1938’de Sümerbank Merinos Yünlü Sanayi Dokuma Fabrikası açılmıştır. Onur defterine “Bu eser yurdun, hususiyle Bursa bölgesinin endüstri inkişafına (gelişimine) ve büyük milli ihtiyacın giderilmesine yardım edecektir” notu Atatürk tarafından yazılmıştır.
• Ülkemizde yerli ilk çamaşır ve bulaşık makinesi 1950 yılında Bursa’da Tolon Fabrikası’nda üretilmiştir.
• İlk organize sanayi bölgesi 6 Kasım 1961’de açılan Bursa Organize Sanayi Bölgesi’dir. 
• 13 Nisan 1969’da Tofaş fabrikasının temelleri atılmış, 12 Şubat 1971’de faaliyete geçmiştir.
• 1969 yılında Oyak Renault Bursa’da üretimine başlamıştır.
• Bosch Grubu, Türkiye’de ilk kez 1910 yılında kurulan bir temsilcilikle faaliyetlerine başlamıştır, ilk fabrikasını ise 1972’de Bursa’da kurmuştur…

Bursa ekonomisi için benzer örnekleri artırmak hiç zor değil, sayfalar dolusu yazabiliriz...  Bursa bilgi birikimi, iş gücüyle üretmeye devam ediyor… Kentimizin ülke ekonomisindeki önemli yerine geçmişten günümüze katkı koyan herkese şükranlarımızla.

*Bazı veriler Ergun Kağıtçıbaşı ve Enis Yaşar’ın ‘Bursa’nın Ekonomik Tarihi’ kitabından alınmıştır.

Erdal Elbay

KalDer Bursa Şubesi

Yönetim Kurulu Başkanı