|
Halis Korkmaz
KalDer Bursa Şubesi
Eğitimde Kalite Uzmanlık Grubu Üyesi
Şehit Erol Olçak Anadolu Otelcilik ve
Turizm Meslek Lisesi Müdürü |
Öğretmen Yeterlilikleri
Öğretmen yetiştirme yükseköğretimin sorunlarından ayrı bir konu ve sorunlar alanı değildir. Türkiye’de öğretmen yetiştirme işlevinin 1980’lerin başında üniversitelere devredilmesiyle birlikte var olan bazı sorunlar çözülmek istenmiş ancak bu defa da başka sorunlar ortaya çıkmıştır. Eğitim fakültelerinin yakın geçmişte çok tercih edilen fakülteler arasında yer alması meslek adına övünç verici bir durum olup mesleğin itibarının da yükselmesini sağlamış; ancak 2009 - 2010 öğretim yılından itibaren 1970’li yıllara yeniden dönülerek fen edebiyat fakültelerinde lisans programları içinde yeniden öğretmenlik meslek bilgisi derslerinin de yer almasına Yükseköğretim Kurulu’nca kapı aralanması; meslek adına bugüne kadar elde edilen olumlu kazanımların bir anda yok olması riskini gündeme getirmiştir.
Bir çok ülkede diğer yükseköğretim programlarında olduğu gibi öğretmen yetiştirme program ve uygulamalarında öğrenme ve öğretme süreçlerinde öğretmen rollerinde bir paradigma değişimi gündeme gelmektedir. Yakın zamanlarda yorumlamacı paradigma ve eleştirel teori odaklı yaklaşımlar eğitim okul ve öğretmenliğe ilişkin yeni bakış açılarının gelişmesini sağlamıştır. Daha yakın zamanlarda ise okulun ve öğrenme sürecinin yeniden yapılandırılması öğrenci ve öğretmen rollerinin okul liderliğinin ve öğretmenliğin yeniden tanımlanması gibi konular gündeme gelmiştir. Gelişmiş ülkelerde öğretmen standartları kapsamında gündeme gelen bazı konular öğretmen yetiştirme konusuyla ilgili güncel tartışma ve sorunlar öğretmenlikle ilgili yeterlilikler ve standartlar bağlamında ele alınmıştır.
Eğitimin en olmaz ögesi öğretmenlerdir. Ama biz biliyoruz ki bir zamanlar Ülkemizin bir çok il ve ilçesinde branş öğretmeni olmadığı zamanlarda eczacıların kimya derslerine, doktorların İngilizceye, muhasebecilerin matematik, avukatların sosyal bilgiler derslerine girdiklerine şahit olduk. Branş öğretmen olmayan durumlarda bu gerekli bir durumdu. Ama hiçbir öğretmenin doktorluk ya da eczacılık yaptığına tanıt olmadık. Çünkü uzmanlık isteyen mesleklerdi bunlar. Öğretmenlik de en kutsal mesleklerden biridir. Bu kutsal mesleği yerine getirirken yetiştikleri okullarda öğrendikleri bilgiler acaba gerçek hayatta ne kadar işlerine yarıyor? Ya da iyi bir öğretmen olmanın özellikleri neler olmalıdır? Kısaca öğretmen mesleğinin genel yeterlilikleri nelerdir? Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü’nün 17 Nisan 2006 tarih ve 1870 sayılı Makam olurlarında yer alan öğretmen özellikleri olarak şu başlıklar belirlenmiştir;
1. Öğrencilere Değer verme, Anlama ve Saygı Gösterme
2. Öğrencilerin, Öğrenebileceğine ve Başaracağına İnanma
3. Ulusal ve Evrensel Değerlere Önem Verme
4. Öz Değerlendirme Yapma
5. Kişisel Gelişim Sağlama
6. Mesleki Gelişimleri İzleme ve Katkı Sağlama
7. Okulun İyileştirmesine ve Geliştirilmesine Katkı Sağlama
8. Mesleki Yasaları İzleme, Görev ve Sorumluluklarını Yerine Getirme
9. Gelişim Özelliklerini Tanıma
10. İlgi ve İhtiyaçları Dikkate Alma
11. Öğrenciye Rehberlik Etmek
12. Dersi Planlama
13. Materyal Hazırlama
14. Öğrenme Ortamını Düzenleme
15. Ders Dışı Etkinlikler Düzenleme
16. Bireysel Farklılıkları Dikkate Alarak Öğretimi Çeşitlendirme
17. Zaman Yönetimi
18. Davranış Yönetimi
19. Ölçme ve Değerlendirme Yöntem ve Tekniklerini Belirleme
20. Değişik Ölçme Teknikleri Kullanarak Öğrencinin Öğrenmelerini Ölçme
21. Analiz, Yorumlama, Öğrencinin Gelişimi Hakkında Geri Bildirim Sağlama
22. Sonuçlara Göre Öğrenme Öğretme Sürecini Gözden Geçirme
23. Çevreyi Tanıma
24. Çevre İmkânlarından Yararlanma
25. Okulu Kültür Merkezi Haline Getirme
26. Aileyi Tanıma ve Aileler ile İlişkilerde Tarafsızlık
27. Ailenin Katılımı ve İşbirliği Sağlama
28. Türk Milli Eğitiminin Amaç ve İlkeleri Doğrultusunda Çalışma
29. Özel Alan Öğretim Programı Bilgisi ve Uygulama Becerisi
30. Özel Alan Öğretim Programlarını İzleme-Değerlendirme ve Geliştirme |