ISO 39001 Yol Trafik Güvenliği Yönetim Sistemi

I.              Giriş

Dünya sağlık örgütü raporuna göre, her yıl 1,3 milyon kayıt edilmiş ölüm ve 50 milyon ağır yaralanma gerçekleşmektedir. 2030 yılında trafik kazaları % 65 büyüyerek, dünyadaki ölüm sebeplerinde 5.liği elde edecek. Bu sadece hayatın kaybı ve yıkımlar demek değil, aynı zamanda ülkeler için de gayri safi milli hasılalarının %1-3’ ünü etkilemektedir. (Kaynak: Dünya Bankası verileri) Ülkemizdeki trafik risklerinde ise 2012 yılı verilerine göre 1.296.634 adet kazada 268.079 kişi yaralandı,  3.750 kişi hayatını kaybetti. Bu kazalarda sürücülerin kusur oranı % 88 oldu. 6 sn.’ de bir kişi trafik kazaları sebebi ile yaralanmakta ya da hayatını kaybetmektedir.

Karayollarında gerçekleşen ölümleri ve ağır yaralanmaları azaltmak amacıyla oluşturulmuş olan uluslararası bir standart olan ISO 39001 Eylül 2012’de yayınlanmıştır.

Standart, karayolları ve trafik sistemiyle ilişkili kamu ve özel kuruluşlar içindir. Karayolları yöneticilerini, taşıt filosuna sahip işletmeleri, dağıtım ve ulaşım operatörlerini ve toplu taşımayı ilgilendirmekte olup bu konuda 3 farklı grup yer almaktadır:

ü  Karayolu kullanıcıları: Tüm taşıma araçları

ü  Karayolu yapımı ve bakımı ile ilgilenenler

ü  Karayoluna talep yaratan kuruluşlar

II.            ISO 39001:2012 Yol Trafik Güvenliği (YTG) Yönetim Sistemi

Standart PUKÖ döngüsüne göre kurgulanmış olup (bkz. Ek ppt), maddeleri ve genel içeriği aşağıdaki gibidir:

Madde 4: Kuruluşun içeriği

4.1 Kuruluş ve içeriğinin anlaşılması

4.2 İlgili tarafların ihtiyaç ve beklentilerinin anlaşılması

4.3 YTG yönetim sisteminin kapsamının belirlenmesi

4.4 YTG yönetim sistemi

Madde 5: Liderlik

5.1 Liderlik

5.2 Liderlik ve taahhüt

5.3 Kuruluş içi roller, sorumluluklar ve yetkiler

Madde 6: Planlama

6.1 Genel

6.2 Risklere yönelik faaliyetler ve fırsatlar

6.3 YTG performans faktörleri

6.4 YTG hedefleri ve başarmak için yapılan planlar

Madde 7: Destek

7.1 Koordinasyon

7.2 Kaynaklar

7.3 Görev

7.4 Farkındalık

7.5 İletişim

7.6 Dokümante edilmiş bilgi

7.6.1 Genel

7.6.2 Oluşturma ve Güncelleme

7.6.3 Dokümante edilmiş bilginin kontrolü

Madde 8: Operasyon

8.1 Operasyonel planlama ve kontrol

8.2 Acil durum hazırlık ve müdahale

Madde 9: Performans değerlendirme

9.1 İzleme, ölçme, analiz ve değerlendirme

9.2 karayolu trafik kazası ve diğer trafik olay soruşturma

9.3 İç denetim

9.4 YGG

Madde 10: İyileştirme

10.1 Uygunsuzluk ve düzeltici faaliyet

10.2 Sürekli iyileştirme

III.           Standardın Kazanımları

ISO 39001 büyük örgütsel ve toplumsal güvenlik riskinin azaltılması ve ortadan kaldırılmasına odaklanan en iyi uygulama aracı olup kuruluşun;

- Bir Karayolu Trafik Güvenliği Yönetim sistemini kurmasını, uygulamasını, bakımını sağlamasını ve geliştirmesini,

- Trafik Güvenliği Yönetim sistemi performansını geliştirmesini,

- Trafik Güvenliği Yönetim sistemi politikası ile kendisini temin etmesini,

- Uluslararası standart ile güveni göstermesini sağlar.

Türkiye’de ISO 39001 Yol Trafik Güvenliği Yönetim Sistemi belgesini almaya hak kazanan ilk şirket olan Vodafone firması bu belgeyi alarak:

• Trafik Güvenliği Yönetim sistemi performansının sürekli gelişimini sağlamış,

• Uluslararası standart ile sistemi iyileştirmiş,

• Vodafone Global yapısında ilk belge alan şirket olarak örnek uygulama gerçekleştirmiş,

• Tüm bu çalışmalar ile kaza raporlama süreçlerini geliştirmiş ve

• Çalışanlarına konu hakkında farkındalığını arttırarak kazaların engellenmesine katkı sağlamıştır.

Kaynaklar:

ISO 39001 road traffic safety (RTS) management systems – Requirements with guidance for use

http://www.bsi-turkey.com/tr/BSI-Hakkinda/Haberler-ve-toplantilar/Guncel-Haberler/2012/ISO-39001-Standart-Yaynland/

http://kalder.org/kalderhakkinda.aspx?id=308

http://www.bthaber.com/trafikte-sorumluluk-hareketi-vodafonedan-geliyor/