KalDer Türkiye Kalite Derneği Bursa Şubesi
E-Bülten

Toplam Kalite Bir Yaşam Biçimidir

2024
Sayı:262

Funda Özvatan

KalDer Bursa Şubesi

Çevre ve İş Güvenliğinde Kalite Uzmanlık Grubu Üyesi

Ambalaj Atıkları Bedelsiz Olarak Tekrar Belediyelerin

 

Türkiye Belediyeler Birliği’nin T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na 24.08.2011 tarih ve 28035 sayılı Resmi Gazate’de yayımlanan “Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği’nin 4. maddesini 1. Fıkrasının (b) ve (ee), 5. Maddesinin 1. fıkrasının (d) bentlerinin, 23. Maddesinin 3.,4.,5., ve 6. fıkraları ile 24. Maddesinin 7. Fıkrasının Anasaya ve Çevre Kanunu’na aykırı gerekçesiyle iptali istemiyle dava açılmış ve geçtiğimiz sene Kasım ayında sonuçlanmıştır.

 

Bahsi geçen yönetmelikle ambalaj atıklarının toplanması görevi bedelsiz veya bedelsiz şartı aranmaksızın belediyelere veya belediyelerin anlaştığı lisanslı/geçici faaliyet belgesi olan kurumlara verilmişti. Yönetmeliğin 23. maddesinde belirtilen şartları sağlayan yerler (organize sanayi bölgeleri, belediye mücavir alan sınırları sışında kalan ambalaj atığı üreticileri vs.) için ambalaj atıklarının kontrol yönetmeliğine “bedelsiz şartı aranmaksızın” ibaresi eklenmişti. Böylece yönetmelikte belirtilen şartlar yerine getirildiğinde ambalaj atıklarının satışı söz konusu olmuştu. 2011 yılından bu yana da bu şekilde uygulanmaktaydı.

 

 

Davaya esas olan ambalaj atıklarının, üreticilerinin mülkiyeti olması ve bahsi geçen maddelerle belediyelerin bedelsiz veya bedelsiz şartı aranmaksızın tek toplayıcı olması temel hakların sınırlaması olarak görülmüş, Anayasa’nın 13. maddesine göre bu tür hak sınırlamalarının ancak kanunla belirlenmesi gerekliliği ve 35. maddesinde yer alan mülkiyet hakkına ilişkin düzenlemeler öne sürülerek iptali istenmiştir. 

 

Dava görüşüldüğünde ambalaj atıkları için çevre kirliliğini önleme, işbirliği, eşgüdüm, entegrasyon, katılım, kirleten öder ve ihtiyat gibi çevre hukunun temel ilkelerinin bahsi geçen yönetmelikteki iptali istenen maddelerle düzenlenmiş olduğu tespit edilmiştir ve kamu yararına bir aykırılık olmadığı kararına varılmıştır. Ayrıca, yönetmeliğin 5. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendinde, 23. maddesinin 3.,4.,5., ve 6. Fıkralarında yer alan “bedelsiz şartı aranmaksızın” belirli bir kesimi kapsadığı ve diğer ambalaj atık üreticilerinin mülk hakkı konusunda sınırlamalar getirdiği ve çevre hukukunun kirleten öder ilkesine aykırılık içermesi gerekçesiyle iptal edilmiştir.

 

Davayı sonuçlandıran T.C. Danıştay 14. Daire başkanlığı tarafından alınan bu karar gereği ambalaj atıklarının belediyelere bedelsiz verilerek toplanması uygulaması geri geliyor.

 

     

Geri